به نقل از «خبرگزاری آریا»

فیلسوفی که همه را نور می دید

تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۵۷۷۱۱

خبرگزاری آریا- مرداد روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی است که فلسفه اشراق یا همان اصالت نور را بنیان گذاری و ثابت کرد همه چیز از نور است.
به گزارش خبرگزاری آریا، بر اساس فلسفه سهروردی  خداوند نور است و همه مخلوقات با درجات مختلف از نور هستند و همه این نورها بر هم می‌تابند و این تابش همان اشراق است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

واژه اشراق نیز یعنی تابیدن نور یا تاباندن نور یا برآمدن خورشید.

8 مرداد روز بزرگداشت سهروردی
روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی در تاریخ هشتم مردادماه در تقویم ایرانیان ثبت شده است.
سهروردی، فیلسوف نامدار ایرانی، نویسنده داستان عقل سرخ است که در این کتاب مسائل عرفانی و فلسفی را از زبان پرندگان تعریف می‌کند.
*زندگینامه شیخ شهاب‌الدین سهروردی
شهاب‌الدین یحیی بن حبش بن امیرک سهروردی حلبی، حکیم، متکلم، ادیب و فیلسوف نامدار ایرانی، ملقب به شهاب‌الدین، شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید، در سال 549 هجری قمری در روستای سهرورد از توابع شهرستان خدابنده استان زنجان ایران متولد شد.
شیخ اشراق در ابتدا به تحصیل قرآن، ادبیات عربی و فارسی مشغول شد و بعد از آن برای تکمیل تحصیلات خود در 13 سالگی سهرورد را ترک کرد و در مراغه نزد مجدالدین جیلی به فراگیری حکمت، اصول فقه و منطق ارسطویی پرداخت و با معارف سنتی زرتشتی و اندکی اعتقادات مسیحیان آشنا شد.
سهروردی 20 سالگی به اصفهان سفر کرد و در محضر ظهیرالدین بیهقی به تحصیل علم منطق و افکار ابن سینا مشغول شد و کتاب بصائر عمر بن سهلان ساوی را خواند.
یحیی سهروردی، شیخ مقتول، قبل از سی سالگی اصفهان را ترک کرد، به دیار بکر رسید و پس از آن به آناتولی و بعد از اقامت کوتاه در آنجا به دمشق رفت و با اساتید بسیاری دیدار کرد.
سهروردی در سی سالگی به حران رفت.
او در سفر‌های خود با فخرالدین ماردینی آشنا شد و بسیاری از مطالب را از او فراگرفت.
او در سفر خود به "توقات"، شهری در شمال ترکیه، رفت و همانجا بود که کتاب حکمت الاشراق خود را به پایان رسانده و سرآغاز مکتبی نوین در فلسفه اسلامی به نام مکتب اشراق شد.
 بسیاری از آثار سهروردی در جریان سفر‌های او نوشته شده است.
درگذشت سهروردی
در یکی از سفر‌ها از دمشق به حلب رفت و در آنجا با ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی، سردار معروف مسلمانان در جنگ‌های صلیبی، دیدار کرد.
ملک ظاهر که محبت شدیدی نسبت به صوفیان و دانشمندان داشت، مجذوب این حکیم جوان شد و از او خواست که در دربار او در حلب ماندگار شود.
سهروردی نیز که عشق شدیدی نسبت به مناظر آن دیار داشت، شادمانه پیشنهاد ملک ظاهر را پذیرفت و در دربار او ماند.
شیخ سهروردی همیشه در بیان احکام و مسائل مربوط به دین صریح بود و همین صراحت بیان او بود که سرانجام برخی فقها علیه او حکم ارتداد دادند و سخنانش را خلاف اصول دین دانستند.
این دشمنی تا جایی رسید که ملک ظاهر، سلطان مصر، را تشویق به قتل او کردند. اما ملک ظاهر نمی‌پذیرفت و به خواست آنان توجهی نمی‌کرد.
صلاح‌الدین، یکی از فرمانروایان مسلمان حاضر در جنگ‌های صلیبی، که به تازگی سوریه را از دست صلیبیان بیرون آورده بود و برای حفظ اعتبار خود به تأیید علمای دین احتیاج داشت، ناچار در برابر درخواست ایشان تسلیم شد.
به همین دلیل، پسرش ملک ظاهر تحت فشار قرار گرفت و ناگزیر سهروردی را در 5 رجب 587 هجری قمری به زندان افکند و شیخ همان‌جا و در سن 37 سالگی در زندان به قتل رسید.
سهروردی به علوم غریبه و سحر و جادو نیز مسلط بود و گفته می‌شود یکی از دلایل به قتل رسیدنش همین موضوع است.
مزار شیخ در مسجد امام سهروردی شهر حلب است.
 *مذهب سهروردی
برخی از محققان معتقدند، اعتقاد شیخ شهاب‌الدین سهروردی به ولایت، توجه علمای شیعه به نظریات سهروردی و محتوای نظریات او نشانه‌هایی برای شیعه بودن وی است.
*آثار سهروردی به 4 دسته تقسیم می‌شوند:
1- سهروردی چهار رساله بزرگ نوشت که حاوی اصول عقاید اوست: تلویحات، مقاومات، مطارحات و بالاخره حکمت الاشراق.
2- تالیفات کوتاه‌تر که بعضی از آن‌ها از نظر مبادی اعتقادی اهمیت دارند، اما باید آن‌ها را به عنوان توضیحاتی بیشتر بر مقالات اعتقادی بزرگ‌تر به شمار آورد.
این کتاب‌ها عبارتند از: هیاکال النور، الواح عمادی، پرتونامه، فی اعتقادات الحکماء، لمحات، یزدان شناخت و بستان القلوب که بعضی به زبا فارسی و بعضی به زبان عربی تالیف شده است.
3- تعدادی رساله رمزی که به فارسی نوشت. این رساله‌ها دارای زبانی نمادین است که رموز زرتشتی، هرمسی و اسلامی را تلفیق می‌کند که عبارتنداز: عقل سرخ، آواز پر جبرئیل، قصه الغربه الغربیه، لغت موران، رساله فی حاله الطفولیه، صفیر سیمرغ، رساله فی المعراج، پرتونامه.
هدف این رساله‌ها نشان دادن سفر روح به سوی اتحاد با خدا و شوق فطری انسان برای کسب معرفت است.
4- شماری رساله فلسفی و مربوط به تشرف به فرقه تصوف نیز نوشت که عبارتند از: ترجمه وی بر رساله الطیر ابن سینا و شرح فارسی او بر اشارات و تنبیهات ابن سینا، رساله‌ای نیز دارد به نام رساله فی حقیقه العشق که مبتنی بر رساله العشق ابن سیناست و شروحی بر آیاتی از قرآن و پاره‌ای از احادیث و گفته می‌شود شرحی بر کتاب فصوص فارابی نوشته که مفقود شده است.
5- دسته آخر که مصنفات او درادعیه و اذکار است که سهروردی آن‌ها را واردات و تقدیسات می‌نامد.
*عقاید سهروردی
به باور سهروردی، حکمت دارای گوهر واحدی است که همیشه توسط حکیمان دریافت و به مردم ارائه شده است.
از حکیمان نیست کسی که از این حکمت مقدس مطلع نباشد. به باور سهروردی، انبیا و حکمای فارس همچون بوزرجمهر و زرتشت و حکمای یونان همچون هرمس و فیثاغورس و سقراط و افلاطون و حکمای هند و صوفیان و عارفان همچون حلاج و ابویزید بسطامی از این حکمت مقدس، آگاه بوده و به توحید و عوالم نوری معتقدند؛ اما، چون به زبان رمز و مَجاز و اشاره از آن خبر می‌دادند، گفتارشان متفاوت گشته است.
بدون جدا شدن روح از بدن و کشف و شهود، نمی‌توان از این حکمت مقدس باخبر شد.
سهروردی فلسفه و حکمت خویش را محصول کشف و شهود و اشراق دفعی روح مقدس بر قلب خود معرفی می‌کرد.
 سهروردی اعتقاد داشت حتی اگر استدلال‌هایش مخدوش شوند، تردیدی در او راه نمی‌یابد، زیرا او حکمت را از طریق فکر و استدلال دریافت نکرده است. سهروردی با این حال معتقد بود که سالک راه حقیقت، نباید نسبت به تاملات عقلی و نظری بی‌تفاوت باشد بلکه باید هم اهل تأمل نظری باشد و هم اهل کشف و شهود.
*اشعار سهروردی
سهروردی شعر‌های دوبیتی و قطعه نیز سروده است. ویژگی مهم شعر‌های سهروردی، کوتاه و مختصر بودن است و معارف دین و قرآن و فلسفه را در بر می‌گیرد. اشعار سهروردی در کتاب‌های او یافت می‌شوند.
شعر زیر، معروف‌ترین شعر حکیم سهروردی است که از عربی به فارسی ترجمه شده است:
عاشقان جز به یاد معشوق شاد نمی‌شوند / ‏‬و با ذکر معشوق جاودانه شادند
گرد آمدند و از دیدن خود غائب شدند / ‏‬ وقتی او را دیدند فریاد کشیدند و از هم پاشیدند
وقتی پرده‌های بقا کشف شد و در افتاد / ‏‬ فانی شدند و جانهایشان متلاشی گردید
اگر از عاشقان نیستید؛ همانند آنان باشید / ‏‬ همگونی با بزرگان، رستگاری است
*سخنان سهروردی
در اینجا برخی سخنان شیخ اشراق را می‌توانید ببینید:
- مشکلات کوچک را از راه بردار پیش از آنکه مشکلات بزرگ‌تر تو را دربرگیرند، و با قلبی بیدار و هوشیار رفتار کن و در جایگاه بزرگی قرار بگیر که تو پرتوی از نور می‌باشی.
-‌ای انسان وجودت را به بهترین وجه تربیت کن، و آن را از پلیدی‌ها پاک گردان که ارزش کار‌ها به ظاهرشان است.
بیشتر بخوانید:وجه مشترك ایران و تونس تمدن اسلامی است
- از فکر پلید غافل نباش، چون مانند سمی که خالص شده است با وجود میزان اندکش کشنده است و تو نباید بگذاری که نیروی پلیدی تو را ضعیف کند.
*شهاب‌الدین عمر سهروردی
شهاب‌الدین سهروردی که با نام‌های شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید معروف است را نباید با ابوحفص عمر بن عبدالله شهاب‌الدین سهروردی، از شیوخ نامدار تصوف اشتباه گرفت. شهاب‌الدین عمر سهروردی نزدیک به 90 سال در سال‌های 542 تا 632 هجری قمری زندگی می‌کرده است و شیخ اشراق از سال 549 تا سال 587 هجری قمری عمر کرد و در 38 سالگی به شهادت رسید.
 

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: سهروردی شیخ اشراق شهاب الدین سهروردی شیخ شهاب الدین شیخ اشراق هجری قمری ملک ظاهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۵۷۷۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایان همایش «حکمت مطهر» با موضوع استان مطهری و مسائل جوانان

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،  در این همایش پس از برگزاری نماز به امامت حجت الاسلام حاج علی اکبری امام جمعه موقت تهران و اجرای نمایش دانشجویی، وحید یامین پور دبیر شورای عالی نوجوانان و جوانان با اشاره به اینکه مهم‌ترین مسئله شهید مطهری غرب بود گفت: شهید مطهری به عنوان یک روشنگر دینی و اجتماعی مسئله غرب را تبیین کرد. غرب به عنوان یک کلیت منسجم که سرآغازی در تاریخ دارد و با گونه‌ای از هنر و شئون تمدنی تجلی کرده است، بعد از گذشت چند دهه در شئون سیاسی عالم گیر شد. مسئله تاریخ بشریت غرب بوده است و شهید مطهری به همین وجه مسئله غرب برایش دغدغه بود یعنی جبهه‌ای را برای خود در مباحث دانشگاهی انتخاب می کرد که ناظر به صور فکر و آکادمی جهان ما بود.

یامین پور افزود: اگر شهید مطهری به شهادت نمی‌رسید تمرکز فکری‌اش از مارکسیسم آرام آرام به لیبرالیسم می‌آمد، چراکه مسائل روز جامعه برایش بسیار اهمیت داشت. تلاش وی در عرصه فکر، پیراستن دین از نفوذ تفکر‌های التقاطی بود. این مهم تقریباً در تمام آثار ایشان منور است.

وی گفت: در مواجهه با غرب شهید مطهری به نقطه‌ای از اسلام اتکا می‌کند که حقیقتی از آن به عنوان وجه عزت و خودباوری است همان وجه بازگشت به خویشتن که نقطه پیش برنده جامعه است.

وی افزود: این وجه دقیقاً همان وجهی است که امام از آن برای انقلاب کمک گرفته است. بخش عظیمی از تلاش شهید مطهری ارجاع به همین موضوع است. در جای دیگر وی اشاره می‌کند جامعه مانند انسان روح دارد و انبیا و رهبران کسانی هستند که می‌توانند روح جامعه را احیا کنند و آن را به هویت حقیقی خود بازگردانند، یعنی همان سنت الهی.

دبیر شورای عالی جوانان گفت: رهبر جامعه مسئولیت بسیار بزرگی دارد، اینکه دست جامعه را بگیرد و آن را پای همین سفره بنشاند. یکی از بزرگترین کار‌های شهید مطهری دور کردن جامعه از تفکر التقاطی بود. در واقع کل طرح شهید مطهری همین بود و بخاطر همین امام در مورد شهید مطهری با تأکید می‌گوید آرای شهید مطهری را بخوانید.

در این همایش حجت‌الاسلام رکوفیان هم گفت: ما با جوانی مواجه هستیم که عاشق غرب و اعمال غربی است، اما در مقابل برگرفته از بهترین هاست و می تواند اتفاقات بسیار بزرگ جهانی را رقم بزند. در این جامعه، جوان ما درگیر یک جنگ ترکیبی همه جانبه است که بخشی از آن داخلی و بخشی از آن خارجی است.

وی با طرح این گزاره که در نگاه شهید مطهری، تعریف جوان از اندیشه او می‌آید افزود: کسی جوان است که اندیشه اش جوان است. اندیشه جوانی یعنی اندیشه تغییر یعنی دلتنگ از یکنواختی.

این پژوهشگر حوزه فرهنگ با اشاره به اینکه جنگ شناختی یعنی جنگی که ارزش‌ها و باور‌ها و ادراک انسان را مورد هدف قرار داده است تا برداشت انسان از همه چیز متفاوت باشد گفت: جنگ شناختی در واقع وظیفه اش جادو کردن است، جنگ تغییر نگرش هاست و همه آن در ذهن انسان شکل می‌گیرد. این جنگ همه را و علی الخصوص نسل جوان را شامل می‌شود. هدف اصلی دشمن در این جنگ گرفتن اعتماد جوان ما و تغییر نگرش اوست. چاره جوانان ما تغییر نگرش به زندگی است.

رکوفیان سلاح دشمن را ناامید سازی دانست و افزود: در واقع جوان ما را دچار یک ابهام می کنند و به ترویج آن می‌پردازند و اعتماد جامعه نسبت به حاکمیت را از بین می‌برند. در جنگ شناختی دشمن به دنبال این است که جوان اصلاً فرصت فکر کردن نداشته باشد. در واقع میدان نبرد ذهن انسان است.